Bilješka o karijeri metaforičkih domena: O ulozi konstrukcija tipa XYZ u preokretanju metaforičkog prijenosa

Jedna od najdominantnijih konceptualnih metafora pomoću kojih se govori o koronavirusu u nizu jezika i kultura je metafora RATA, no zabilježene su i mnoge druge metafore koje su rabile cijeli niz izvornih domena. Po svemu sudeći na djelu je evolucija metafora kada se promatra čestoća s kojom se pojavljuju pojedine domene, s pomakom prvo prema agresivnijim konceptima vezanima uz rat pa nakon kulminacije u proljeće 2020. prema drugim konceptima kako se pandemija pretvarala u endemiju i kako su dolazili novi valovi zaraza. Može se, međutim, uočiti i početak novog ciklusa: domena koja se konceptualizirala metaforički pomoću drugih domena se počinje emancipirati te i sama počinje funkcionirati kao izvorna domena. Metaforičkim rječnikom, kada proučavamo tu zamjenu domena ne bavimo se karijerom metafore već karijeru domene (što je prema našem viđenju zanimljivije nego ono prvo). Cilj je ovog članka rasvijetliti ovaj trend u nastanku tako što se koncentriramo na konstelaciju dva (od više mogućih) čimbenika koji potpomažu ovu mutaciju: semantičku homogenizaciju domena (u ovom slučaju prema negativnom paragonu) te porodicu konstrukcija tipa XYZ kao formalnog katalizatora.