PRELOKATIVNOST KAO SHEMATIČNO ZNAČENJE HRVATSKOGA GLAGOLSKOG PREFIKSA PRED-

Abstract: Kritizirajući tradicijski pristup prema kojemu glagoli tvoreni istim prefiksom tvore skup homonimnih odnosa, u ovom se radu uvodi pojam shematičnoga značenja koje ujedinjuje i povezuje različita specifična značenja glagola tvorenih istim prefiksom. U slučaju hrvatskoga glagolskog prefiksa pred- i njegova alomorfa pret- to se shematično značenje može definirati kao supershema prelokativnosti. Ta supershema obuhvaća kako prototipne tako i rubne slučajeve, pri čemu se (ne)prototipnost izvodi i iščitava iz konceptualnoga statusa i odnosa koji se uspostavljaju između agentivnoga trajektora, trajektora i orijentira kao konceptualnih podstruktura različitih scenarija kojima se elaborira supershema. Kognitivni model, utemeljen na konceptualnosemantičkim mrežama, omogućuje nam da kategoriju glagola prefigiranih prefiksom pred- definiramo kao kategoriju temeljenu na efektu prototipa, a shematičnim značenjem uspostavlja se motivacijska nit između različitih specifičnih značenja te se na taj način omogućuje semantičko jedinstvo kategorije unatoč specifičnim semantičkim razlikama.